
Ҫӗршыври пысӑк суту-илӳ сечӗсенчен пӗри, «Магнит», Чӑваш Енре туса илекен апат-ҫимӗҫе ытларах сутма тытӑнӗ. Кун пирки республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗ тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн ушкӑнӗсенче хыпарланӑ.
Ҫӳлерех асӑннӑ компанипе пирӗн республика Питӗрти экономика форумӗнче килӗшӳ алӑ пуснӑ. Унта Чӑваш Енри апат-ҫимӗҫе кӳршӗллӗ регионсенчи лавккасенче ытларах сутма пуҫласси пирки каланӑ.
«Магнит» суту-илӳ сечӗн пирӗн республикӑри лавккисенче «Фермер картишӗсем» уҫӑлӗҫ. Унта фермерсен апат-ҫимӗҫ пулӗ. Ҫапла тума республика Элтеперӗ Олег Николаев сӗннӗ-мӗн.

Вӑрнар районӗнчи Малтикас ялӗнче ӗне ферми уҫӑлнӑ. Унта 440 пуҫ вырнаҫмалӑх ферма хута янӑ.
Вӑрнарти аш-какай комбиначӗ комплекса пӗлтӗр ака уйӑхӗнче тума тытӑннӑ. Ӑна хута яма 105 миллион тенкӗ кирлӗ пулнӑ. Фермӑра ӗне сумалли ятарлӑ зал та пур.
Комбинат ҫитес ҫулта шултра мӑйракаллӑ выльӑх шутне 5 пине ҫитересшӗн, унта 14 тонна сӗт суса илмешкӗн палӑртнӑ.
Фермӑпа ЧР Элтеперӗ Олег Николаев паллашнӑ. Вӑл паха сӗт туса илсен конкурентсем те пулмассине палӑртнӑ.

Пӗлтӗр ЧР Ял хуҫалӑх министерстви наркӑмӑшлӑ пултӑранпа кӗрешмешкӗн хыснаран 9 миллион тенкӗ уйӑрасси пирки каланӑччӗ. Ҫавна май ятарлӑ бригадӑсем йӗркелеме палӑртнӑ.
Бригадӑсене хӳтӗлев костюмӗсемпе, химикатсемпе, хатӗр-хӗтӗрпе тивӗҫтерме палӑртнӑччӗ. Анчах ку таранччен наркӑмӑшлӑ пултӑранпа кӗрешекен ятарлӑ бригадӑсем пирки сас-хура ҫук-ха.
Етӗрне районӗнче вара ҫынсем хӑйсем наркӑмӑшлӑ курӑка пӗтерме тухнӑ. Вӗсем нимӗнле ятарлӑ тум та тӑхӑнман, аллисенче – ҫава тата кӗреҫе.

Кӑҫал та, пӗлтӗрхи пекех, ӗне усракансене укҫан пулӑшаҫҫӗ. Пӗрремӗш 40 ҫын субсидие илме документсем тӑратнӑ ӗнтӗ. Ҫапла пӗлтерет ЧР Ял хуҫалӑх министерстви пӗлтерет.
Укҫана паян тӳлеме тытӑннӑ. 40 ҫынна укҫана куҫарса панӑ ӗнтӗ. Пӗтӗмпе 201700 тенкӗлӗх.
Пӗр ӗнешӗн – 2400 тенкӗ, икӗ ӗнешӗн – 3400-шер тенкӗ, виҫӗ тата ытларах ӗнешӗн 4400 тенкӗшер параҫҫӗ. Кӑҫал ӗне усракансене пулӑшас тӗллевпе хыснаран 171,4 миллион тенкӗ пӑхса хунӑ. Субсидие 35 пин ытла ҫын илейӗ. Ӑна тивӗҫес тесен вырӑнти администрацие заявлени ҫырса памалла.

Чӑваш Ен Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Александр Андреев Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, Ҫӗрпӳре район ҫыннисемпе тӗлпулу иртнӗ. Унта Рынкӑ ял тӑрӑхӗн территорийӗнчи ял хуҫалӑх теллевӗллӗ 54 гектар ҫӗре промышленность ҫӗрӗ категорие куҫарас ыйтӑва хускатнӑ.
Александр Андреев ҫырнӑ тӑрӑх, администраци пуҫлӑхӗ халӑх иккӗленӗвне сирсе ярайман. « Агропарк валли ҫӗре промышленность тӗллевӗпе куҫарни кирлӗ мар, усӑ курмалли тӗсе ҫеҫ улӑштармалла. Ют ҫӗршыв инвесторӗсем ял хуҫалӑх тӗллевӗллӗ ҫӗре туянаймаҫҫӗ, промышленность тӗллевӗллине илме май пур. Халӑх итлевӗ май килнӗ таран анлӑн та уҫҫӑн иртмелле», — тесе ҫырнӑ депутат.

Чӑваш Енре агротехнопарк хута яма палӑртнӑ. Вӑл Ҫӗрпӳ районӗнче пулӗ. Кун пирки Аслӑ экономика канашӑн ларӑвӗнче вице-премьер – экономика министрӗ Дмитрий Краснов пӗлтернӗ.
Республикӑра патшалӑх индустри, агропромышленоҫ паркӗсене – пӗтӗмпе виҫҫӗ – тума палӑртнӑ. Ҫав шутра – Ҫӗрпӳ районӗнче, унта агротоехнопарк пулӗ.
Министр хальлӗхе ҫак паркра Чӑваш Енре регистрациленнӗ 15 ял хуҫалӑх компанийӗ вырнаҫма кӑмӑл пуррине пӗлтернӗ. Агротехнопарк усӑ курман ҫӗрсене пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртме, инвесторсене илӗртме май парӗ. Паллах, ҫӗнӗ ӗҫ вырӑнӗсем те йӗркеленӗҫ.

«Трактор савучӗсем» концерн Шупашкарта ҫӗнӗ йышши тракторсем кӑларма пуҫлӗ. Ҫав енӗпе Раҫҫейӗн Промышленность министерстви унччен конкурс ирттернӗ.
Концерн производствӑн ҫӗнӗ хӑвачӗ ҫине тухӗ. Ҫулталӑкра 8 пин ял хуҫалӑх тракторӗ кӑларма пуҫласшӑн. Кашни техникӑн двигателӗн хӑвачӗ — 40-90 лаша вӑйӗ. Ку производствӑна уҫни ҫӗнӗ ӗҫ вырӑнӗсем йӗркелеме май парӗ. 500 ӗҫ вырӑнӗнчен пуҫласа 700 ӗҫ вырӑнӗ таран пулӗ.
Пӗчӗк тата вӑтам хӑватлӑ, урапаллӑ тракторсем кӑларассине Чӑваш Енӗн социаллӑ пурнӑҫӗпе экономика аталанӑвӗн комплекслӑ программине кӗртнӗ. Унӑн хакӗ — 2 миллиард тенкӗ ытла.

«Росельхозцентр» специалисчӗсем Чӑваш Енри уйсене тӗрӗсленӗ. Вӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, хирте вӗтӗ сиенлӗ пӑрҫӑ (выр. Хлебная блошка) ӗрченӗ.
Специалистсем палӑртнӑ тӑрӑх, ҫанталӑк вӗсемшӗн меллӗ тӑрсан малтан сӑтӑрҫӑсем кӗрхи культурӑсем ҫинче тупӑнаҫҫӗ, унтан – ҫурхисем ҫинче. Пӑрҫасем уйрӑмах хӗвеллӗ шӑрӑх ҫанталӑкра хӑрушлӑх кӑларса тӑратаҫҫӗ. Кун пек условисенче вӗсем хӑвӑрт ӗрчеҫҫӗ.
Ведомство палӑртнӑ тӑрӑх, кунашкал сӑтӑрҫӑсем уйрӑмах Патӑрьел, Елчӗк тата Пӑрачкав районӗсенче нумай. Хуҫалӑх ертӳҫисене лару-тӑрӑва сӑнаса тӑма сӗннӗ.

Канаш районӗнче пыл квасӗ туса кӑларакан лини ӗҫлесе кайнӑ. Ӑна Ҫӗнӗ Шелттӗм ялӗнчи «Мелилотус» тирпейлекен кооператив уҫнӑ. Продукцие «Чӑваш пылӗ» ятпа сутӗҫ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев Инстаграмра ӗнер пӗлтернӗ тӑрӑх, республика Правительстви ял хуҫалӑхӗ енӗпе ӗҫлекен предприятисене пулӑшать. Канаш районӗнчи потребитель кооперативӗ грантпа 40 миллион тенкӗллӗ пулса тӑнӑ. Вӑл укҫапа пурлӑхпа техника базине аталантарма, ҫӗнӗ производство корпусӗ хӑпартса лартма, хальхи вӑхӑтри оборудовани туянма май килнӗ. Ял ҫыннисемшӗн те лайӑх. Вӗсем валли ӗҫ вырӑнӗсем уҫӑлнӑ.

Чӑваш Енӗн вице-премьерӗ — ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов сӗт сутакансемпе тӗл пулнӑ. Вӑл ӗнер Шупашкар районӗнчи Курак Чурачӑк ялне кайнӑ.
Ял ҫыннисем министра пӗлтернӗ тӑрӑх, сӗт пухакансем асӑннӑ ҫимӗҫе пӗр литрне 19 тенкӗпе туянаҫҫӗ.
Сергей Артамонов ӗнентернӗ тӑрӑх, ял ҫыннисене урамсене, тӑван тӑрӑха хӑтлӑх кӳресси ытларах пӑшӑрхантарать. Сӑмахран, ҫырмара плотина тӑвасси, лавкка умӗнчи лапама хитрелетесси, ҫӳп-ҫап контейнерӗсене лартса тухнӑ вырӑнсене бетонласси.
Ӗне усракансене кӑҫал та укҫан пулӑшас тенине Чӑваш халӑх сайчӗ ӗнер пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: пӗр ӗнешӗн – 2400, икӗ ӗнешӗн – 3400-шар тенкӗ, виҫӗ тата ытларах ӗнешӗн 4400-шар тенкӗ парасси пирки шухӑшлаҫҫӗ.
